Pieśń nad pieśniami

Jeszcze do niedawna osoby niepełnosprawne postrzegane były jako niemogące brać udziału w życiu społecznym. Na szczęście stosunek ludzi zdrowych do niepełnosprawnych uległ dużym przemianom. Zaczęto organizować stowarzyszenia i fundacje, które podejmują się trudnej pracy integracyjnej, głównie terapeutycznej. Terapia ta polega na zajęciach ruchowo-artystycznych i ma prowadzić do aktywowania i integracji umysłu z ciałem. Główną jej zaletą jest praca w grupie, która nie tylko motywuje do wykonywania określonych zadań, ale jednocześnie tworzy poczucie przynależności, eliminując alienację, która negatywnie wpływa na samopoczucie i chęć do pracy nad sobą. Dzięki takim działaniom uczestnicy wyrażają siebie poprzez różne formy przelewając na papier emocje, tańcząc, czy realizując się na zajęciach teatralnych. Odkrywają swoje pasje i marzenia, aby mieć życiowe cele.

Taką terapią, głównie teatralną, zajmuje się Teatr Exit, polski teatr, działający od 2016 roku w Krakowie, założony i prowadzony przez Macieja Sikorskiego w ramach działań Katolickiego Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych i Ich Przyjaciół „Klika”. Organizacją działań Teatru Exit i pozyskiwaniem funduszy na realizację spektakli i filmów zajmuje się Fundacja Budzenie Pasji. Zespół aktorski Teatru Exit tworzą wspólnie osoby o różnym stopniu i charakterze niepełnosprawności (osoby z dziecięcym porażeniem mózgowym, niepełnosprawne intelektualnie, niewidome) oraz profesjonalni artyści i muzycy. W ramach działalności Teatru powstają przedstawienia teatralne, a także filmy ze steatralizowaną fabułą. W przedstawieniach istotnym elementem jest technika teatru cieni i muzyka grana na żywo, a także spotkania i rozmowy twórców z widzami, które odbywają się po każdym spektaklu czy pokazie filmowym. Teatr zaprasza do współpracy uznanych artystów reprezentujących różne dziedziny sztuki.

Taki spektakl mogliśmy obejrzeć we wtorkowe południe – 12 września 2023 roku – w Domu Kultury w Zelowie. W wypełnionej po brzegi sali widowiskowej przez podopiecznych Środowiskowego Domu Samopomocy w Walewicach, Stowarzyszenia Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych w Zelowie, uczestników Klubu Seniora w Zalesiu i uczniów klas siódmych ze Szkoły Podstawowej nr 2 im. Tadeusza Kościuszki z oddziałami integracyjnymi w Zelowie, aktorzy i muzycy Teatru Exit zaprezentowali publiczności spektakl pt. „Pieśń nad pieśniami”, do którego scenariusz napisał Maciej Sikorski – jednocześnie twórca, dyrektor i reżyser przedstawienia. To było przejmujące widowisko, ukazujące jak silna dla człowieka jest miłość, a jednocześnie jak bardzo potrzebuje ona, żeby ją odpowiednio pielęgnować i obdarzać tym uczuciem innych ludzi...

Ta idea przyświeca założeniom Teatru Exit. Maciej Sikorski stworzył taką przestrzeń artystyczną, jaką – na prawdziwej teatralnej scenie, z wykorzystaniem profesjonalnych środków teatralnych i muzyki na żywo – mogą tworzyć razem osoby pełnosprawne i niepełnosprawne. Istotą teatru jest tworzenie spektakli w takim zespole, który nie tylko podejmuje i wykonuje przedsięwzięcia artystyczne, ale przede wszystkim stanowi grupę ludzi wspierających się wzajemnie w codzienności teatralnej i życiowej. Teatr realizuje w ten sposób w pełni założenia idei teatru społecznego: tworzy miejsce na aktywizowanie wszystkich osób – bez podziałów – będących w różnych życiowych potrzebach oraz pomaga im w znalezieniu własnych sposobów na zaspokojenie tych potrzeb. W rezultacie poprawia ich społeczne funkcjonowanie oraz daje im możliwość faktycznego przezwyciężania trudnych sytuacji, w jakich postawiło je życie...

Oglądając spektakl „Pieśń nad pieśniami” można było dostrzec, że misją Teatru Exit jest wspólne spotkanie osób, które w trakcie pracy nad tworzeniem przedstawień teatralnych wspierają się wzajemnie swoimi talentami i umiejętnościami, a także wzajemną pomocą. Wspólna praca nad spektaklami ma odsłonić, zarówno twórcom, jak i widzom wielką potrzebę wzajemnej obecności, pozornie dalekich sobie światów: osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych. Wymiana tych wzajemnych darów w trakcie wspólnej pracy teatralnej stwarza bliskie relacje, w których twórcy Teatru Exit dostrzegają prawdziwe piękno i o nim chcą opowiadać. Wychodzą z założenia, że jest ono przede wszystkim wielką wartością wewnętrzną, a nie zewnętrzną atrakcyjnością, tak ważną dla współczesnego świata. Podczas spektaklu i rozmów z widzami, twórcy Teatru szukali odpowiedzi na pytanie: czym jest prawdziwe ludzkie szczęście i jakie drogi do niego prowadzą? Okazuje się, że słowa i muzyka mogą zmieniać życie i przynosić ludziom dobro..

Andrzej Dębkowski